9 november 2023 ‘halve tappen’

9 november 2023 – het weer van de afgelopen dagen blijft nog even, met een temperatuur van 7 tot 12 graden, regen, wind en af en toe misschien een zonnetje.

Na wat kleine karweitjes stond het aan elkaar maken van de 2 stukken voor de hoekstaander op het programma. Behalve dat we hiervoor vochtbestendige licht opschuimende PU-lijm gebruiken, komen er ook 2 eiken pennen met een diameter van 20 mm in. Deze pennen met een lengte van ca. 20 cm worden er vanaf de kant van de toekomstige vakwerkvulling ingeslagen en omdat ze net niet helemaal doorlopen, zie je er aan de buitenkant niets van.

De gaten in de eerste balk hebben zijn geboord en als de lijm droog is, boren we de gaten verder in de tweede balk en komen de pennen erin. Voor extra stevigheid zijn de gaten iets schuin geboord. Echt nodig zal dit niet zijn, omdat de staander uiteindelijk alleen op druk belast wordt. De stevigheid is vooral bedoeld voor de montage, waar zeer waarschijnlijk wel wat stevige meppen nodig zijn om de boel op de juiste plek te krijgen.

Afhankelijk van de meetplek is de uiteindelijke staander (niet-)recht, (niet-)vlak en (niet-)haaks. Ook de plaats en het aandraaien van lijmklemmen beïnvloed de metingen. Vooraf hebben we een proeflijming gedaan, om te kijken waar er lijmklemmen moeten komen. Hierbij lag het accent op de voorkant, die zichtbaar blijft en minder op de zijkanten, die niet of nauwelijks zichtbaar zijn. De achterkant speelt helemaal geen rol, want daar zie je uiteindelijk niets van.

De proef zag er goed genoeg uit, hopelijk gaat het net zo in het “echt”.

Na de koffie was het zover, de proefklemmen gingen eraf, de lijm erop en daarna de klemmen. Zoals verwacht zat het hout toch weer net ietsje anders, maar er was geen weg terug meer. Binnen 10 minuten moest het goed zitten. Dat lukte aardig (denken we), maar door de vele lijmklemmen was het lastig om te kijken of alles recht zat.

Het is nu afwachten tot morgen.

Bewust was eerst het sleufgat onderaan de hoekstaander gemaakt, omdat oud eikenhout lastig te bewerken is. Het werd een groter gat met een overmaatse tap en eenzelfde gat moet in de onderbalk gemaakt worden. Het nieuwe stuk onderbalk is van nieuw eikenhout en het maken van het sleufgat ging een stuk makkelijker en sneller.

Hiermee zijn de rechte stukken vakwerk met haakse verbindingen bijna af; nog 1 regel met 2 valse tappen. De regel is op lengte gezaagd, nu nog de breedte en de tapgaten.

Daarna zijn de schoren (schuine balken) aan de beurt. Dit wordt een heel ander verhaal, want vanaf papier maken kan hier eigenlijk niet. We gaan het deel wat klaar is in elkaar zetten, zodat we precies weten hoe lang de schoren moeten worden en welke hoeken ze moeten hebben.

Er waren al gewone tappen, valse tappen en losse tappen en sinds vandaag zijn er ook halve tappen. Bij het testpassen van de overmaatse in de onderbalk, brak de tap door midden. Er zat al een scheur in vanaf het begin en die was verder gescheurd. Aan het kleurverschil was te zien dat de oorspronkelijk scheur al vrij diep was. Mogelijk lukt het ook met halve tappen, maar voor de zekerheid hebben we de stukken maar gelijmd.