Aan de achterkant komt op de verdieping boven de werkplaats een inpandig terras van ca. 4 bij 5 meter en een kamer van 4 bij 3 meter; de terraskamer. Op deze terraskamer hebben we kortgeleden het witte zeil op het vakwerk gedaan, om van buitenaf te zien hoe het er in de toekomst uit zou kunnen zien.
24 juli 2021 – vanaf het terras heb je door het vakwerk heen een goed uitzicht op de tuin. Nu zit er nog doorzichtig plastic voor, maar als de terrasvloer en de wand tussen het terras en de woonkamer wind-, kat- en vogeldicht is, dan gaat dat weer weg. Je kunt dan bij een regenbuitje, of als de zon te heet is toch buiten zitten.
6 augustus 2021 – de andere kant van deze wand moet ook gerepareerd worden, want die is misschien nog wel slechter. Om erbij te kunnen moest eerst een stapel oud hout verplaatst worden. Van deze oude en deels rotte vloerbalken kunnen we nog wel stukken gebruiken en weggooien of weggeven als brandhout kan later altijd nog.
28 augustus 2021 – in woonkamer2 hebben we een deel van het vakwerk aan de terraskant in de lijnolie gezet. In dit deel van het vakwerk komen ramen en een deur en we moeten nog kijken hoe we dat gaan afwerken.
10 september 2021 – op het inpandige terras blijven de onderkanten van de balken in het zicht. Het zijn echter “moderne” lichte Douglas balken en dus gaan we die donkerder maken met notenbeits. We hebben een stukje gedaan om te kijken hoe dat staat en het ziet er wel aardig uit.
Het grootste deel van de wand tussen woonkamer2 en het terras wordt glas, maar 1 vak blijft gevuld met leem. Dit is een oude tussenwand waarbij men vroeger geen aandacht aan de afwerking had besteed. Voor het toekomstige terras moet dat mooier en vandaag zijn we begonnen met vullen van de gaten met afval resten van leemstenen.
23 september 2021 – het grootste deel van de wand tussen woonkamer2 en het terras wordt glas, maar 1 vak blijft gevuld met leem. Dit is een oude tussenwand waarbij men vroeger geen aandacht aan de afwerking had besteed. Voor het toekomstige terras moet dat mooier en vandaag hebben we het ruwe leem afgewerkt met Unterputz.
Die laag hebben we zo vlak mogelijk gemaakt, zodat we de Oberputz (die op is) kunnen overslaan en er meteen Feinputz op kunnen doen.
25 september 2021 – aan de achterzijde aan de tuinkant komt een inpandig terras, met daarnaast een kamer(tje); de terraskamer, met een deur naar woonkamer2 en naar het terras. Net als bij het terras, is ook hier de vakwerkwand aan de kamer hard aan renovatie toe.
Vandaag hebben we een begin gemaakt door de grootste gaten in het leem te vullen met leemsteengruis en leemsteenafval. Het zal wel even duren voordat het droog is en dan kunnen we verder met de leemstuc.
12 oktober 2021 – de vakwerkvulling van de wand tussen woonkamer2 en de terraskamer is ook hard aan een opknapbeurt toe. We hebben de grootste gaten gedicht met een grove leemvulling van leemsteenresten en -gruis en als dat droog is (wat in deze tijd van het jaar wel even kan duren) kan de Unterputz erop.
13 oktober 2021 – we verder gegaan met de Unterputz (= onderste grove leemstuclaag) en het eerste vak is af. Zoals verwacht is de grove vulling van de andere vakken nog niet droog, dat kan nog wel even duren. We moeten dus nog even mee wachten met de Unterputz.
14 oktober 2021 – behalve aan de puntkamer, hebben we ook nog op het inpandige terras gewerkt aan het herstel van het vakwerk. We hadden een nieuwe soort Lehmoberputz en die hebben we nu voor het eerst gebruikt. Het lijkt wat grover en het is even afwachten tot het droog is, voordat we weten of het bevalt.
2022
7 juni 2022 – vorig jaar zijn we begonnen met het herstellen van het leem in het vakwerk tussen de terraskamer en woonkamer2. De kant van woonkamer2 is inmiddels af, maar aan de kant van de terraskamer moet nog het nodige leem hersteld worden. Als eerste komt er een laag grove leemstuk op het oude leem en daarna zien we wel wat er nog meer opkomt.
8 juni 2022 – de lelijke leemvulling van het vakwerk van de terraskamer begint nu ook aan de kant van de terraskamer een mooi uiterlijk te krijgen. De eerste laag grove leemstuk (= Unterputz) zit er nu op en afhankelijk van het resultaat als het droog is, komt er misschien Oberputz op en daarna in ieder geval Feinputz. In het eerste vak zitten wat krimpscheuren en het is de vraag hoe we die het makkelijkst kunnen wegwerken.
9 juni 2022 – een deel van het vakwerk van het toekomstige inpandige terras moest nog schoongemaakt worden. We doen dat met nylon borstels in een kleine accuboormachine en dat gaat goed. Hiermee beschadig je het leem nauwelijks, iets wat met een staalborstel in een haakse slijper wel het geval is. Nadat het hout schoon was, hebben we het geïmpregneerd en volgende keer kan de lijnolie erop.
Het eerste vak wat in de terraskamer was gestuukt met Unterputz was droog. Tijdens het drogen zijn er behoorlijke krimpscheuren ontstaan, maar zolang de leem vast zit, is dat geen probleem. Zit de leem rondom de scheur los, dan moet het eraf en moet het opnieuw gestuukt worden. Dit was dus niet het geval en de Oberputz kon erop. Dit is een wat fijnere leemstuk, die scheuren en oneffenheden van de Unterputz gladstrijkt.
22 juni 2022 – op de terraskamer stond het aanbrengen van een laag Oberputz op het programma. Er leek wat mee stro (wat dienst doet als wapening) in te zitten, maar als het goed is verdwijnt dit uit het zicht als de afwerklaag erop komt.
18 augustus 2022 – regelmatig denken we na en overleggen we over hoe we verder gaan als de huidige karweitjes af zijn en hoe we bepaalde ruimtes denken te gaan gebruiken. Hierbij is het geen uitzondering, als eerdere plannen aangepast worden en zo ook vandaag. Dit keer waren het de puntkamer, de terraskamer en een nog naamloze ruimte aan de voorkant. De badkamer in de naamloze ruimte en de WC in de puntkamer vervallen en in plaats daarvan komt er een badkamer in de terraskamer. Deze gedachteverandering lijkt vooralsnog alleen maar voordelen te hebben en daarom gaan we dit doen.
31 augustus 2022 – de zeer welkome regenbui was een mooie gelegenheid voor een werkoverleg op de plek van de toekomstige badkamer. Het ging over de globale indeling en met name waar de tussenwanden, nissen en kasten ongeveer komen.
2023
13 juni 2023 – na de puntkamer gaan we een verdieping lager aan de slag met de achtergevel, het inpandige terras en een badkamer. Op dit moment ligt er een hele berg (on?)bruikbaar hout, wat opgeruimd moet worden. Als beginnetje hebben we vandaag een oude dakbalk ontspijkerd, zodat we die kunnen schoonmaken en kijken of die nog ergens voor te gebruiken is.
28 juni 2023 – nu de puntkamer aardig af is, wordt de achtergevel het volgende hoofdproject. Om hier te kunnen werken moeten wel het toekomstige terras en badkamer2 opgeruimd te worden. Hier liggen de nodige oude eiken balken en om die goed te kunnen opbergen gaan we een rek in de garage maken.
29 juni 2023 – als het goed is, kan o.a. al het hout wat op het toekomstige terras en badkamer2 ligt in het nieuwe houtrek, zodat daar en bij de achtergevel, ruimte om te werken ontstaat. Ook de doorgangen van woonkamer2 naar het terras en badkamer2 zijn verbeterd en nu geschikt voor veelvuldig gebruik.
30 juni 2023 – het opruimen lukte niet helemaal; badkamer2 en het inpandige terras zijn zo goed als leeg, op 1 blauw zeil na. De Scheune en de garage zijn een ander geval, daar moet nog volop opgeruimd worden.
5 juli 2023 – nu de ruimte waar de toekomstige badkamer2 komt, opgeruimd is, konden we wat plankjes op de grond leggen, om een beter idee te krijgen waar e.e.a. komt. Behalve dit, kunnen we nu ook kijken hoe de leidingen (elektriciteit, water en afvoer) ongeveer gaan lopen.
25 juli 2023 – om badkamer2 een ‘old look’ te geven, blijven de onderkanten van de balken erboven zichtbaar. Omdat het Douglashout is, gaan we het donkerder maken en als voorbereiding hierop, worden de onderkant en een klein strookje van de zijkanten geschuurd.
26 & 27 juli 2023 – in badkamer2 hebben alle plafondbalken een donker randje gekregen, wat zichtbaar blijft na het aftimmeren (en isoleren) van het plafond. Voordat de beits – met waterafwerende toevoeging – erop komt, wordt de ruwgezaagde Douglasbalk eerst geschuurd.
28 juli 2023 – net als gisteren betekende de regen binnen werken, waar we o.a. begonnen zijn met het schoonmaken van de oude dikke balk op het toekomstige inpandige terras. Deze balk droeg vroeger de vloerbalken van de verdieping erboven, maar deze functie is overgenomen door een portaal, wat via de vloer erboven ook de staanders van de nok draagt.
Schoonmaken betekent in dit geval het slechte, door houtworm e.d. aangetaste hout weghalen met beitel, staalborstel en powerfile, waarbij de laatste behoorlijke stofwolken gaf. Het is overigens geen superbalk, want hier daar is schors te zien, maar we willen de actieve houtworm er zoveel mogelijk uit hebben.
Tussen de balk van het oude vakwerk en een nieuwe balk boven het badkamervoorportaaltje, zit een 2 meter lange spleet van ca. 4 cm breed, 15 cm diep, die uitkomt onder de puntkamervloer en die het gevolg is van het maatverschil van de oude en nieuwe balken.
Als eerste hebben we de opening volgepropt met steenwol, met daarna een balkje van ca. 3 x 3 cm. Om het helemaal af te dichten komt er een dun plankje eikenhout op, als de lijmklemmen eraf kunnen.
Tussendoor hebben we een stukje van een steun van het portaal afgezaagd. Bij de montage was dit handig, maar wij vinden het niet echt mooi en dus kwam de zaag eraan te pas. We hebben er nu 2 gedaan en moeten er nog 2.
2 augustus 2023 – van de ondersteuning tussen terras en badkamer2 hebben we de 2 overige stukjes overstek afgezaagd. Deze hebben geen constructieve functie en het is een kwestie van smaak. Ook zijn de uiteinden van de vakwerkpennen eraf gezaagd, zodat de staander van de tussenwand erop kan.
3 & 4 augustus 2023 – op het terras en badkamer2 heeft al het Douglashout minstens 1 donkere behandeling gehad en waar nodig is er een tweede laag op gegaan. Het afwerken doen we als de rest van de omringende constructie er staat.
5 augustus 2023 – op het terras hebben we nog wat weer Douglashout van een staander en ligger donker gemaakt, omdat dit – na een reactie van een scherpe kijker – toch in het zicht blijft. T.z.t. zal er nog wel meer donker gemaakt moeten worden, maar we weten nog niet precies welke stukken dat zijn.
8 augustus 2023 – de werkdag begon met het schoonmaken en schuren van de oude balk op het toekomstige binnenterras. Dit is een dikke eiken van ruim 8 meter lang, die doorloopt aan de andere kant van het vakwerk, waar de toekomstige woonkamer gepland is.
Oorspronkelijk droeg deze balk de vloerbalken die er dwars op lagen, maar na de verbouwing en het nieuwe draagportaal van Douglashout, heeft de balk geen constructieve functie meer. We hebben hem laten zitten voor het mooi, om te zien hoe het er ooit uitzag.
We hadden al het nodige voorwerk gedaan en nu hebben we de hele balk geschuurd met een schuurschijf korrel 120. Je kunt nu goed zien welke delen van de balk goed zijn en waar het eeuwenlang een “insectenhotel voor knagers” is geweest.
Wat ook opviel, was, dat de bovenkant het beste was. Op zich begrijpelijk, want daar lagen de vloerbalken op. Aan de zijkanten liep de balk hier en daar rond en staken er restanten van afgezaagde takken uit, vandaar de term ‘boomstambalk.
Na het schuren hebben we de balk en met name de scheuren en spleten schoongespoten met perslucht.
Als het stof wat is neergedaald, gaan we de balk eerst behandelen met anti-houtworm spul.
Een paar jaar geleden hadden we een stopcontact op de muur van het voorportaaltje gemaakt, maar omdat dit binnenkort in de weg zit, hebben we het afgekoppeld en weggehaald. Er komt nog wel iets terug, maar we weten nog niet precies waar.
Hoe de wanden van badkamer2 afgewerkt gaan worden weten we nog niet. Eiken plankjes met white wash is een optie en om te zien hoe dat er uit ziet, hebben we een testplankje gemaakt. Verder hebben we 2 latjes gemaakt en verdonkerd, die de spleet tussen een oude en nieuwe balk moeten afdichten.
9 augustus 2023 – het stof, vuil en zaagsel van het schoonmaken van de grote oude balk was volop neergedaald op het terras en badkamer2. Omdat er misschien ook nog houtwormen met snode plannen tussen zouden kunnen zitten, hebben we het grootste deel opgezogen en daarna de oude balk in anti-houtwormspul gezet. Als dit droog is, dan komt er nog impregneerolie op en tenslotte de afwerking.
Overal zitten er openingen tussen oude en nieuwe balken en wanden. Allemaal worden ze ooit dichtgemaakt en op die in het voorportaaltje zitten de eerste 2 (van de 3) afdichtlatjes. Tussen de staander en de leemvulling van het vakwerk zit ook een opening van een centimeter of 10 en om dit af te kunnen dichten hebben we een dikke plank op de staander gelijmd.
10 augustus 2023 – vandaag was het ‘balkendag’. De oude eikenbalken en de nieuwere douglasbalken, die nodig zijn voor de wanden van badkamer2 en het terras en verspreid lagen door het pand, hebben we verzameld en op het toekomstige inpandige terras op de 1e verdieping gelegd.
Sommige balken en we op het terras geschuurd en andere hebben we eerst in de werkplaats geschuurd. Waar nodig krijgen de balken eerst een behandeling met anti-houtwormspul, gevolgd door een laagje impregneerolie. De dikke vakwerkbalk op het terras hebben we ook meteen meegenomen.
Als laatste zijn we nog even bezig geweest met de afdichting tussen staander en vakwerk op het terras. Er zit nu een 2e steun op en de afdichtplank is gezaagd.
11 augustus 2023 – de afdichtplank tussen staander en leemwand paste goed; nu de voet nog. Van afvalstukken douglashout hebben we een voet gemaakt en als die morgen droog is, kan die erin en is deze opening dicht.
De dikke oude balk zag er slecht en vuil uit, maar na de beitslaag van vandaag, zit de balk er prima uit en kunnen we er eindeloos naar kijken als het terras (volgend jaar?) af is.
Ook de douglasbalk, die binnenkort in de wand tussen terras en badkamer2 komt, kreeg een donker vochtbestendig laagje en is klaar voor gebruik.
12 augustus 2023 – het voetje kwam uit de lijmklemmen en toen de impregneer droog was, kon die erin en is er weer een opening dicht. Het nieuwe stuk valt nu nog erg op, maar als dit hout ook donkerde is gemaakt, zal het (hopelijk) niet meer opvallen.
In badkamer2 worden wat oude eiken balken hergebruikt; we hadden er al 2 klaar liggen en nu hebben we 3e schoongemaakt en geïmpregneerd. Of we hem gaan gebruiken is niet zeker, maar hij ligt in ieder geval klaar.
22 augustus 2023 – vandaag stond het vervolg van gisteren op het programma, oftewel de badkamerwanden. In de wand tussen badkamer2 en het terras, komt een oud wagenwiel als raam (met matglas). We hebben de plaats van het raamkozijn bepaald en een cirkel uit de OSB-platen gezaagd.
Dat er nu ook een deel van de tussenwanden staat, geeft een veel beter idee van de afmetingen van de badkamer, die we in gedachte eigenlijk wat groter ingeschat hadden. We willen de ruimte zo goed mogelijk benutten, zonder alles te dicht op elkaar te proppen. Om eventueel geprop te voorkomen, wordt de wastafel een kwartslag gedraaid en kom tegen de wand van het voorportaaltje en de inbouwkast.
Badkamer2 wordt de modernste ruimte tot nu toe, die ook naar hedendaagse maatstaven enigszins comfortabel moet worden. Dus: geen kierende ongeïsoleerde vloeren, wanden en plafonds en oude houtworm bevattende houtconstructies, maar OSB-voorzetwanden, voorzien van dampremmende folie, PIR-isolatie en hier en daar een opgeknapt stuk oud hout.
De komende dagen komt ook de badkamerwand aan de kant van de achtergevel erin en omdat het vakwerk er ook nog ingezet moet worden, was het even puzzelen met de schroefstempels die de achtergevel ondersteunen. “Dankzij” de scheefstaande achtergevel denken we dit opgelost te hebben en de tijd zal leren of dat ook zo is.
23 augustus 2023 – de eerste opzet van de voorzetwand voor de achtergevel leverde wat ruimtegebrek op bij de douche en daarom is de opening waarin de ramen komen aangepast; die zou aanvankelijk – net als bij de dakramen op de vide – schuin worden, maar wordt nu recht.
24 augustus 2023 – katten, gevleugelde dieren en insecten, proberen al jarenlang gebruik te maken van een ingang die ontstaan is door de ontbrekende hoek van het vakwerk en een stuk achtergevel. Vandaag zijn we begonnen hier een einde aan te maken, door het plaatsen van een voorzetwand achter het vakwerk. In een later stadium wordt het vakwerk dan gerepareerd en ziet alles er weer oud uit.
Hierbij valt eens te meer op, hoe schuin het vakwerk van de achtergevel staat. Bij het plafond staat de voorzetwand bijna tegen het vakwerk aan en op de vloer is er zeker 15 cm ruimte tussen voorzetwand en vakwerk. De wand tussen badkamer en terras is gelukkig rechter. Ook deze wand moet geïsoleerd worden, omdat het een overdekt buitenterras wordt.
Omdat de stahoogte in de badkamer beperkt is tot ca. 2,2 meter, gaan we voor een verlichting van 3 inbouwspotjes in het plafond. Dit betekent, dat de elektriciteit voor de spotjes erin moet zitten, voordat het plafond erin kan. Daar zijn we vandaag ook mee bezig geweest.
25 augustus 2023 – natuurlijke ventilatie in de vorm van raamloze kozijnen, niet-sluitende deuren, kieren en spleten is er in grote delen van het pand nog steeds in overvloed. Bij badkamer2 wordt dit een ander verhaal, want geïsoleerde voorzetwanden, afgetimmerd met OSB en gipsplaten en nieuwe ramen, gaan ervoor zorgen dat tocht geen vrij spel meer krijgt.
De ramen kunnen gebruikt worden voor ventilatie bij mooi, maar zijn minder handig als het kouder is of waait. Voor die momenten komt er een elektrische afzuigventilator, die – omdat we die denken die niet zo vaak te gaan gebruiken – via een schakelaar bediend kan worden.
Het ontbrekende deel tussenwand (inclusief isolatie) aan de kant van de achtergevel zit er ook in. Er moet alleen nog een makkelijk te verwijderen raamwerk met doorzichtig plastic gemaakt worden, zodat er geen ongewenste bezoekers naar binnen komen. Eigenlijk geldt dit ook voor wind en neerslag, dat hebben we liever ook niet binnen.
Van het plafond blijven de onderkanten van de balken zichtbaar en tussen de balken in komt isolatie (15 cm steenwol), met daaronder OSB en gipsplaat. De bevestigingslatjes, isolatie en OSB lukte vandaag, de gipsplaat hopelijk morgen.
26 augustus 2023 – sinds vandaag hebben we een kamer met groene wanden en een groen plafond. Dit is niet de eindkleur, maar de kleur van vochtbestendige gipsplaten in badkamer2, waarvan de laatste vandaag tegen het plafond gezet werden. Het volgende karwei hier is het vullen van de naden en schroefgaten en dan kan er gestuukt worden.
De deur- en raamopening stonden ook nog – letterlijk – open. In de deuropening van voorportaal naar badkamer2 hebben we een portaal (2 staanders + ligger) van de eerder schoongemaakte oude eiken balken gemaakt. Dat viel nog niet mee, want het geheel weegt meer dan 100 kilo en de balken zijn verre van haaks en recht. We zijn tevreden over het resultaat en kunnen nu aan de afwerking beginnen.
Het wind-, regen- en dierdicht maken van de achtergevel duurde langer dan verwacht en dat kwam doordat het zo gemaakt moest worden, dat we nog bij het vakwerk kunnen en door het scheefstaande vakwerk ten opzichte van de rechte voorzetwand. Er staat nu iets wat bruikbaar lijkt te zijn. Het is nog niet helemaal af; dat komt volgende week.
30 augustus 2023 – bij de gipsplaten – die met een schroefautomaat waren vastgeschroefd – stak hier en daar het kopje van een schroef uit en die hebben we er verder ingedraaid. Hierna konden we verder met het vervolgkarwei, het dichtsmeren van de naden en schroefkoppen met gipsvuller. Dat bleek nog een behoorlijk karwei te zijn, omdat er vele meters aan naden zijn en tientallen schroefkoppen.
31 augustus 2023 – het tijdelijke plasticraam in badkamer2 hebben we afgemaakt met kleine schroefjes in plaats van de tackeren, zodat dat in ieder geval af is.
Het leek ons verstandig om het stuk ontbrekende vloer erin te leggen, zodat er niet nog meer zou “verdwijnen” in de houtstapel. Omdat we er mu makkelijk bij konden, leek het ons handig om eerst de gaten voor de warmwaterleiding van de douche te boren.
De eerste 2 gaten gingen probleemloos, maar bij het derde gat stopte de accuboormachine opeens. We dachten aan een lege accu, maar dat was (helaas) niet het geval; de boormachine was vastgelopen en ook met de hand was er geen beweging meer in te krijgen. Gelukkig hebben we nog een “ouderwetse” boormachine die je in een stopcontact moet steken en daarmee ging het probleemloos.
De OSB-plaat die we klaargelegd hadden in de werkplaats, om er een stook van af te zagen, bleek helaas niet de goede plaat te zijn, want hij was tekort. Boven op de vide liggen nog een paar langere en daar gaan we een strook vanaf zagen.
Het positieve vandaag was evenals gisteren het afwerken van de gipsplaten. Hier en daar moest er nog een schroefje wat verder ingedraaid worden en er zijn weer de nodige schroeven en meters aan naden opgevuld met gipsplaatvuller. Aan het eind van de werkdag waren alle schroefgaten gevuld en de komende dagen zijn de resterende naden aan de beurt.
1 september 2023 – we zijn verder gegaan met de naden tussen de gipsplaten onderling en tussen de gipsplaten en hout. Dat laatste is wat lastiger, omdat sommige spleten behoorlijk breed zijn. Op nog een paar kleine afwerkpuntjes na, zit ook dit karweitje er weer op.
Uit de juiste OSB-plaat hebben we een strook gezaagd en nadat de messing en groef goed schoongemaakt waren kon de strook erin. Vanwege de messing en groef moest de strook wat langer en breder worden en hierdoor ging die er lastiger in.
Om de strook vloer (242 x 23 en 2,5 cm dik) op de goede plaats te krijgen hebben we er tijdelijke hulphoutjes op geschroefd, want op de gladde OSB-strook heb je anders nauwelijks grip.
2 september 2023 – de laatste plekjes van de wanden en het plafond zijn nu dicht gemaakt en daarmee is badkamer2 afgesmeerd. Als alles goed droog is, dan gaan we hier verder, met o.a. de ventilatie en de verlichting.
De vloerstrook van badkamer2 hebben we een klein stukje los getikt, zodat er ruimte was voor wat houtlijm. Met nog meer hulphoutjes hebben we de strook toen aan de lange en korte kant met lijmklemmen tegen de vloer aangetrokken. Hierdoor kwam de strook eerst wat omhoog, maar zakte weer tijdens het vastschroeven op de balken.
Alles lijkt goed te zijn gegaan, al is het even afwachten als de lijmklemmen los gaan. De strook zit er niet perfect in, maar beter dan vooraf gedacht. Als dit zich ooit nog een keer voordoet, dan leggen we waarschijnlijk eerst de vloerstrook erin en dan pas de rest.
25 september 2023 – in badkamer2 zijn de lijmklemmen en hulphoutjes weg en de smalle strook vloer die er ingezet was, sluit aardig goed aan op de rest. Er komt nog een afwerkvloer met ondervloer overheen en dan zie je er niets meer van.
De vakwerkwand tussen het inpandige terras en woonkamer2 is voor een deel gevuld met leem en dat moest deels nog hersteld en afgewerkt worden. Eerder kon dat niet, maar nu wel, omdat een brede spleet afgedicht is. We gebruiken hiervoor leem dat we jaren geleden uit tussenwanden gehaald hebben en wat al die tijd onder een zeil in de tuin gelegen heeft.
26 september 2023 – de wand tussen badkamer2 en het terras wordt aan de badkamerkant afgewerkt met gipsplaten en stucwerk. Aan de terraskant – eigenlijk dus buiten – gaan we de OSB-platen verven met vochtbestendige verf. De eerste platen, met daarin de gaten voor het wagenwielraam en de ventilatie zijn op maat gezaagd. Voor de platen vastgezet worden, worden ze geschuurd en komt er een laag primer op.
27 september 2023 – het vervolg van de OSB-platen stond op het programma, maar voor we hier aan konden beginnen, was eerst de isolatie (8 cm PIR) rondom het wagenwielraam aan de beurt. Dit zijn allemaal relatief kleine deels rondlopende stukjes. Het smalle strookje tussen de 2 balkjes boven het raam hebben we ook meteen gedaan.
Daarna zijn de resterende OSB-platen op maat gezaagd en er telkens los ingezet om de volgende plaat te kunnen zetten. Het ziet er meteen anders uit en het is jammer dat alles er weer uit moet. De platen worden nu geschuurd en in de primer gezet en dan kunnen ze er definitief in, maar niet voordat de elektriciteit naar de ventilator is getrokken.
28 september 2023 – op het terras lagen de OSB-platen klaar om geschuurd te worden. Omdat de platen al redelijk glad zijn, zijn ze geschuurd met korrel 240. Daarna hebben we het advies opgevolgd, om de platen voor het verven te behandelen met primer.
Morgen gaat de 2e laag erop. Als die droog is, dan kunnen de platen er definitief op. Omdat de OSB-platen er definitief op gaan, moet al het werk in de wand gedaan zijn. Dit was o.a. de ventilatie. Veelal onbedoelde natuurlijke ventilatie is er overal in het pand meer dan genoeg en vandaag hebben we een begin gemaakt met een elektrische ventilator.
Het aan en uit zetten gaat met een aparte schakelaar (dus niet automatisch tegelijk met de verlichting) en hiervoor moest een kabel getrokken worden. Dit ging iets lastiger dan gedacht, maar is wel gelukt.
Een ander puntje is de wc in badkamer2, wat een hangversie wordt, die aan de wand met het terras vast zit. De houtdraadbouten hadden een dusdanig formaat, dat die nooit houden op een OSB-plaat van 18/19 mm. Voor meer houvast hebben we op hoogte van de bouten een balkje in de tussenwand gezet (en een strookje PIR weggehaald).
Hiervoor was het nodig om het frame van de wc in elkaar te zetten, wat dankzij een IKEA-achtige handleiding probleemloos ging. Op de vloer en op de gipsplaten moeten ook extra verstevigingen komen, anders bestaat de kans dat je de beugels door de gipsplaten heen trekt, als de wc vastgezet wordt.
29 september 2023 – de OSB-platen kregen de 2
e en tevens laatste laag primer. Ze zien er al vrij mooi uit, terwijl de deklagen er nog niet eens op zitten. De structuur van de OSB blijf je wel zien, maar dat past wel in het geheel. Vanmiddag zou de primer droog genoeg moeten zijn om de platen erop te zetten.
In badkamer2 stond de verlichting op het programma. Voordat het plafond erin ging, zijn er draden getrokken en gaten in de OSB-platen gemaakt. Die gaten waren wat ruimer, omdat een laag OSB + gipsplaat te dik is voor de klemmen van de spotjes. De gaten in de OSB zaten redelijk goed, want na het boren van de gaten in het gips, konden we makkelijk bij de eerder getrokken kabels.
De lampfittingen zitten erop en bij de test deden alle drie de lampjes het. Een test bij donker moet uitwijzen of ze genoeg licht geven.
Een volgend punt was de lichtschakelaar die we op een oude eiken staander naast de deur willen hebben en het liefst zonder dat je leidingen ziet. Het lukte gelukkig om een gat te boren door de eiken staander (14 x 14 cm) en een balk van de tussenwand (6 x 8 cm), wat op de goede plek in de tussenwand uitkwam.
Alle kabels hebben we ook meteen op de juiste lengte gemaakt, zodat alles klaar is om t.z.t. aangesloten te worden.
Nu duidelijk is waar de OSB-platen precies zitten, kan waar dat nodig is, het douglashout donkerder gemaakt worden. We waren hier al eerder mee bezig geweest, maar wisten toen nog niet precies waar de OSB-platen en ander hout zouden komen.
In de loop van de middag was de primer op de OSB-platen droog genoeg om de platen erop te zetten. We gaan ze vastzetten met PUR-lijm die wat opschuimt, om geen of kleine spleten tussen de platen te krijgen.
Met lijm alleen komen we er hier helaas niet, want diverse balkjes van het raamwerk zijn net iets dunnen dan de PIR-isolatie (die dus wat uitsteekt). De OSB-platen moeten dus stevig aangedrukt worden op de balkjes en daarvoor zijn schroeven nodig. Gelukkig hadden we nog wat RVS-schroeven en daarmee konden de platen prima op de balkjes geduwd worden.
T.o.v. de proefplaatsing leek er iets veranderd te zijn, want de laatste strook OSB ging er met behoorlijk wat moeite in. De platen ernaast gingen zelfs bol staan, maar met wat extra schroeven hebben we alles op z’n plaats geduwd.
De opschuimende lijm zorgde er inderdaad voor dat er geen spleet tussen de platen zat, maar wat een beetje tegenviel, was het verschil in de dikte tussen de OSB-platen. Het is waarschijnlijk minder dan een millimeter, maar wel voelbaar en op sommige plekken zichtbaar.
We kiezen ervoor om deze verschillen glad te schuren, ook al betekent dat, dat we de primer moet bijwerken. Een optie voor een volgende keer is, om eerste de platen erop te zetten en ze daarna te schuren en in de primer te zetten.
30 september 2023 – voor de OSB-wand geverfd kan worden, moet eerst de “schade” van het erin zetten hersteld worden. De schroefgaten zijn gevuld met houtplamuur en hier en daar is de primerlaag bijwerkt. Als alles droog is bekijken we het vervolg.
3 oktober 2023 – de OSB-primer bijgewerkt; het is nu aardig egaal wit. Met de eindkleur wachten we nog tot het wagenwielraam erin zit. Hierin zit gekleurd glas en daar moet de eindkleur bij passen. De naden zijn steeds minder zichtbaar, maar je ziet ze hier en daar nog wel.
Een ander karweitje op het terras was het afdichten van één van de vele spleten tussen oude balken (die niet recht zijn) en nieuwe balken (die wel recht zijn). Voor deze spleet van ca. 42 cm lang en 2,5 tot 5 cm breed is nu een vulhoutje van douglashout (is het zelfde hout als de nieuwe balk) gemaakt, wat nog de donkere kleur van het omringende hout moet krijgen.
4 oktober 2023 – een wat groter karwei vandaag was het verder fatsoeneren van de leemvulling in een smal hoog vakwerkvak op het terras. De oude leem was eindelijk min of meer droog en nu kon de laag grove Unterputz erop. Het vak is maar 0,5 m2, maar zorgt voor een mooiere uitstraling van de hele wand.
Het plafond (tussen de balken) op het terras, waar een deel van de puntkamer boven zit, staat ook nog op het programma. Hiervoor moet een keuze gemaakt worden tussen plankjes met messing en groef of platen multiplex, die in beide gevallen wit geverfd worden, om het terras zo licht mogelijk te maken.
Om te kijken wat het beste bevalt, zijn er proefstukjes afvalhout wit geverfd, die gaan er morgen op.
5 oktober 2023 – de plafondproefstukjes zijn op hun plaats gezet en we hebben er een 3e optie bij verzonnen; hetzelfde als in badkamer2, OSB-platen, vochtbestendige gipsplaten en een laagje stucwerk.
Wat later op de dag kwam optie 4: hetzelfde als de terraswand aan de kant van badkamer2, geschuurde en geverfde OSB-platen. Grote kans dat optie 4 het wordt.
Het terrasplafond komt sowieso tussen de balken in en dus blijven de onderkanten van de douglasbalken zichtbaar, net als in de badkamer. Het zichtbare deel is geschuurd en daarna donkerder gemaakt, zodat het beter bij de rest past.
Met de meegenomen lasklemmen kon weer een stukje elektriciteit van badkamer2 afgewerkt worden.
6 oktober 2023 – uit een balkachtige plank van het stuk puntkamertussenvloer wat er niet gekomen is, hebben we een strook gezaagd die boven de badkamerramen komt. Net als de echte balken in badkamer2 is dit douglashout en als het donkerder gemaakt is, zou het er ongeveer hetzelfde uit moeten zien.
17 oktober 2023 – de temperatuur vandaag nodigt uit tot het maken van afdichtlatjes, om koude tocht zoveel mogelijk buiten te houden. De latjes bovenin de badkamer2 – terraswand zijn af en kunnen na het verdonkeren definitief op hun plek gezet worden.
Nog meer afdichtlatjes; nu boven de terrasmuur. Het rooster wat hier aan de onderkant van het dak zit, was ooit bedoeld voor een geventileerd, wat later niet meer nodig was, omdat er een ademende folie onder de Schieferdakbedekking zit.
Het zit in een uitstekende punt van het dak, waardoor je er lastig bij kunt. Vast maken is al helemaal lastig, vandaar de extra stukjes hout om het OSB-afdichtingslatje aan te duwen. Op deze manier zijn alle 7 openingen tussen de balken afgedicht en zou het weer een beetje minder moeten tochten.
Dat deed het ook wel, maar niet zoveel als verwacht en dat kwam door een tochtspleet, die weliswaar bekend was, maar ergens diep in het geheugen was opgeslagen. Het vakwerk aan de rechterkant van het pand zit ca. 5 cm van de muur af.
Deze “spouw” was aan de bovenkant een behoorlijke tochtspleet, die we aan de bovenkant dichtgemaakt hebben door er steenwol tussen te proppen en daarna een stukje OSB op het vakwerk te schroeven, Dit OSB loopt van het boeiboord tot de stenen muur achter het vakwerk en dicht de spleet tussen vakwerk en boeiboord en tussen vakwerk en muur af.
In totaal is er vandaag een kleine 11 meter tochtspleet gedicht, maar er zijn genoeg meters die nog gemaakt moeten worden.
18 oktober 2023 – voor het terrasplafond zijn geverfde OSB-platen een optie. Een tijdje geleden was er een teststrook gezaagd en in de primer gezet. Die is nu provisorisch opgehangen; als een test, om te zien of het wat is. Er valt geen direct licht op en we hebben hem opgehangen op de lichtste plek.
Een 2
e test was het mogelijke hergebruik van een dikke plank of smalle balk, die ooit bestemd was voor het tussenvloertje in de puntkamer. Hier is al een strook afgezaagd voor tochtlatten en het restant hebben we opgehangen onder de balken van het terras.
Als de muur eronder gestuukt is en dit douglashout is net zo donker als het andere douglashout op het terras, dan moet het de optiek van een draagbalk weergeven, net als aan de andere kant, bij de badkamer, waar een echte balk zit.
19 oktober 2023 – test 2 van gisteren was van korte duur, want we hebben min of meer besloten de dunne balk (of dikke plank) in de muur te verwerken, als optische ondersteuning van de plafondbalken.
Nog 2 dingen moesten gebeuren voor de plank donkerder gemaakt kan worden; een lelijke schaafafdruk weghalen en hem ca. 22 cm langer maken. De schaafafdruk zat over de hele lengte en het was een behoorlijk karwei voor de bandschuurmachine om de afdruk weg te schuren; het ziet er nu veel beter uit.
Om de juiste lengte te krijgen, hebben we het ontbrekende stuk van een andere plank/balk afgezaagd. Ook hier moesten we de schaafafdruk wegschuren en de hoogte op maat zagen. Op het geheel zitten nu de nodige lijmklemmen en morgen zien we of de lijmpoging geslaagd is.
20 oktober 2023 – de lijmpoging van de balk-/plank bleek geslaagd, maar toch duurde het nog even voor die op de behandeltafel lag om donkerder gemaakt te worden. Het hout was jarenlang als steigerplank gebruikt en dat had de nodige sporen in de vorm van beschadigingen nagelaten. Dit douglashout is grof constructiehout en op zich vrij zacht. De splinters bij de beschadigingen zijn weggeschuurd en dat het hout er hierdoor wat rustieker uitziet, is in dit huis alleen maar een voordeel.
25 oktober 2023 – op het terras, wat nu als werkplaats gebruikt wordt, is het nodige hout geïmpregneerd, zodat het beter bestand is tegen ongewenste knagers en schimmel. Het is hier overigens verplicht om hout wat een constructieve functie heeft, hiermee te behandelen. We moeten wel de temperatuur in de gaten houden en gelukkig was het nog “warm” genoeg om hout te beitsen, zodat het verdonkerde hout beter bij het hout er omheen past.
26 oktober 2023 – de afwerklatjes waren gebeitst en klaar om erop gezet te worden. De openingen tussen de balken en boven het raam zijn nu verdwenen en het ziet er weer wat beter uit. Het plafond is in principe klaar om gestuukt te worden, maar voor de wanden ook zover zijn moet nog het e.e.a. gebeuren.
De teststrook OSB op het terras zat te krap en nadat er een kleine 2 millimeter afgezaagd was, paste die prima. We gaan ook de andere stroken zagen en voorbehandelen met primer. Als het plafond erop gaat, komt er 15 cm steenwol isolatie boven, waarmee de vloer van de slaapkamer erboven ook meteen geïsoleerd is.
Voor het stuk plafond tussen de buitenmuur en de oude balk lijmen we 2 stroken OSB aan elkaar, tot een strook met een totale lengte van bijna 4 meter. Nadat we de 2 smalle stroken aan elkaar gelijmd hadden, vroegen we ons af of het voor de bredere (en dus veel zwaardere) stroken wel een goed idee is, om die vooraf aan elkaar te lijmen. Waarschijnlijk gaan we het bij de bredere stroken anders doen.
27 oktober 2023 – het lijmen van de OSB-platen lijkt geluk te zijn, al is het pas zeker of ze recht aan elkaar zitten, wanneer ze tussen de balken gezet wordt. Er is ca. een millimeter speling, dus als ze scheef zijn, dan merk je dat op een lengte van bijna 4 meter zeker.
De strook die al gedeeltelijk in de primer zat, is nu helemaal gedaan. Er komt nog een afwerklaag op, maar wat dat wordt bekijken we nog. Is de afwerklaag droog, dan kunnen ze erop.
28 oktober 2023 – het resultaat van de eerste strook OSB voor het terras plafond was goed bevallen en vandaag is de tweede strook van ca. 28 cm breed en 380 cm lang tweemaal in de primer gezet. T.z.t. moeten we nog een handige manier verzinnen om de stroken erop te zitten.
