ons avontuur We wilden nog ‘iets geks’ doen in ons leven en dat werd een vakwerkhuis in Kröv, waar we sinds 2008 aan het werk zijn. Het pand bestaat uit 3 delen. Het oudste deel is uit '1600 en nog wat', dan een deel uit 1779 en tenslotte de "nieuwbouw" van ergens tussen 1779 en 1820.
Onze werkvolgorde kan vreemd over komen; dit komt omdat we er ook in willen wonen en dus wordt er ook aandacht aan het “wooncomfort” besteed.
|
Door Erik & Marianne van de Velde, 3 augustus 2022 3 augustus 2022 – de temperatuur deed met 26 tot 36 graden een klein stapje omhoog en hier houden we -als het kan- rekening mee bij het werk en de werkplek.
Vanwege de warmte hebben we ’s ochtends het laatste vak van de rechterkant van het vakwerk aan de vide-kant kant van de puntkamer in de witte leemverf gezet. Voordat we wisten dat er witte afwerkstuc bestond hebben we leem afgewerkt met 2 lagen witte leemverf. Dit keer hebben we de leemverf er wat dikker opgedaan en als het droog is, kunnen we zien of 1 laag voldoende is.
In de lagedeurkamer gingen we door met krabben en schuren. Op bepaalde stukken muur en het hout, proberen we de kalk en verf er zo goed mogelijk af te krijgen. Dit is een stoffig en tijdrovend karwei, maar je hebt wel eer van je werk als er weer wat blootgelegd wordt.
Het schoonmaken van oude balken met een harde staalborstel op de haakse slijper, is ook een enorm stoffig karweitje, wat je niet de hele dag moet doen. We proberen elke dag minstens 1 balk te doen en vandaag is dat gelukt. Het voordeel is nu wel, dat het in de werkplaats nog steeds maar 20 graden is. Heerlijk koel vergeleken met buiten.
Gister lag het werk op de vide een dagje stil, maar vandaag hebben we er weer de nodige planken opgezet. We komen in de buurt van de bovenkant van het onderste raam en hebben nu ongeveer 1/3 (2 van de 6 meter) gedaan.
Een projectje wat al sinds eind oktober 2020 stil lag, is de muur aan de linkerkant, bij het smalle gangetje. Voorheen zat hier een vakwerk en een stukje daarvan willen we terug zetten. Een deel hiervan ligt al ruim 1,5 jaar te wachten en vandaag hebben we de eikenhouten Mauerlatte (soort muurplaat) in de kleur Oxenblutrot erop gezet. De planning is om morgen de onderbalk van het vakwerk erop te zetten en daarna de rest.
Dit stukje -deels half- vakwerk, heeft geen constructieve functie, alleen een optische. Zowel hier, als in de lagedeurkamer zijn we vandaag dus optisch bezig geweest en er komen zeker nog meer ‘optische werkdagen’.
Door Erik & Marianne van de Velde, 3 augustus 2022 2 augustus 2022 – vandaag neemt het weer met 26 tot 33 graden, een aanloopje richting de 40 graden die het later deze week zou kunnen worden.
Het dak van de puntkamer is weliswaar gedeeltelijk geïsoleerd, maar als het de hele dag boven de 30 graden is, wordt het er toch nog warm. Ook omdat verf snel droogt, werken we vooral ’s ochtends in de puntkamer. Vandaag stond er leemverven van vakken aan de kant van vide op het programma. Een paar vakken kregen hun eerste laag en een paar kregen hun tweede en laatste laag.
Vanaf de dag dat het oude dak afgebroken werd, wilden we delen van de oude eikenhouten dakconstructie (volgens ons is het een Liegender Kehlbalkendachstuhl) terugzetten. De dunne (ca. 9 x 9 cm) Sparren (dakbalken) zijn relatief makkelijk terug te zetten, maar de zogenaamde Stuhlsäule is een ander geval.
Dit is een loodzware typisch gevormde balk, met het zwaartepunt op een andere plaats dan gewoonlijk. Van de onderkant moet een stukje in een bepaalde vorm afgezaagd worden, zodat het aansluit op de balken die er al zitten. Om dit zo goed en makkelijk mogelijk te doen, hebben we een mal gemaakt van de aansluiting.
Behalve deze Stuhlsäule en dakbalken, hebben we nog de nodige andere balken nodig. Sommige hadden we ooit al eens schoongemaakt, maar andere niet. Vandaag hebben we de helft (moest helaas doorgezaagd worden bij het afbreken) van een Stuhlrähm (dwarsbalk) schoongemaakt.
Dit was een vrij slechte balk en de door ongedierte aangetaste grotere delen hebben we eruit gehakt met een dissel en daarna verder schoongemaakt met een roterende staalborstel.
Er lag nog een dakbalk die we al eerder ontspijkerd hadden en die hebben we ook geborsteld, zodat die klaar is voor gebruik. Voor we dit soort hout daadwerkelijk gaan gebruiken worden ze eerst in de impregneerolie gezet.
De hele dakconstructie terugzetten gaat niet echt, want dan staat het aan de ene kant midden voor een dakkapel. Het zou dus een halve constructie worden. Dan is het de vraag waar we die gaan herbouwen; op de vide en/of de puntkamer. Op dit moment lijkt een halve constructie, maar wel met een hele Kehlbalken en Spannriegel, in de puntkamer onze voorkeur te hebben, maar het staat nog niet vast.
In onze dakconstructie zit in het midden een extra dwarsbalk. Die hadden we ook al eerder schoongemaakt en om te zien hoe het staat, hebben we hem nu provisorisch op z’n plaats gelegd. Het staat mooi, maar geeft vooralsnog een vertekend beeld, omdat de balk nu te hoog ligt.
We realiseerden ons ook, dat wanneer de balken op de juiste hoogte liggen, we moeten bukken om er onderdoor te gaan. Of we accepteren dit, of we passen de constructie aan. Nog genoeg om over na te denken.
Ook in de kamer met de lage deur werd nog gewerkt. Deels met andere roterende borstels, die we als test proberen. Deze borstels zijn wat harder, waardoor het er sneller af gaat en er zit een smalle bij voor de randjes.
Door Erik & Marianne van de Velde, 28 juli 2022 28 juli 2022 – de temperatuur gaat weer ietsje omhoog en kan de 30 graden weer halen. Er is verder bewolking voorspeld, maar geen regen.
In de puntkamer werd de herstart gemaakt met het afwerken van de vakwerkwand aan de kant van de vide. In deze vakken zitten nog de originele leemwikkels, die we afgewerkt hebben met leemstuc. Als laatste zitten er 2 lagen witte leemverf op, die -zoals de naam al aangeeft- geschikt is om op leem te doen. Net als de vakwerkwand van de buitengevel, zal ook deze wand de komende tijd steeds witter worden.
Op de vide stond het beplanken met de oude dakplanken op het programma; het zal nog wel eventjes duren voordat dit dakdeel af is. De oude kromme planken met uiteenlopende breedtes en diktes, werken minder soepel dan moderne planken met groef en veer.
In de lagedeurkamer is er weer het nodige stucwerk van de muur aan de kant van de slaapkamer afgehaald, waardoor er nu een schoor bij de deur zichtbaar is. Ook is er weer een stuk staander schoongemaakt met de roterende staalborstel.
Door Erik & Marianne van de Velde, 27 juli 2022 27 juli 2022 – met 21 tot 27 graden en geen regen is het voorspelde weer een kopie van gisteren.
Het vorige mijlpaaltje was 19 dagen geleden, toen de laatste Oberputz op de achtergevel van de puntkamer ging. Vandaag kon de volgende genoteerd worden, want het laatste vak kreeg z’n witte afwerklaag. Na het schoonmaken en het beitsen was dit vakwerk af!
We gaan nu verder met het afwerken van het vakwerk aan de andere kant van de puntkamer, wat grenst aan de vide.
Op de vide stonden planken bij het onderste raam op het programma. Hier zit het nodige verstek aan en dat is soms een behoorlijk gepuzzel met kromme en bolstaande planken. We hebben daarom eerst een kort proefstuk gemaakt en toen die paste, hebben we het op de juiste grootte nagemaakt.
Zoals wel vaker past het dan toch weer niet helemaal omdat de afwijkingen in de “echte” plank anders zijn en is er vijl nodig om het passend te maken.
Om optisch de indruk te geven dat we opgeschoten zijn, hebben we aan de rechterkant nog een stuk gevuld met steenwolisolatie. Hier ging bijna 1 pak in en met elk weggewerkt pak krijgen we weer meer ruimte (voor nieuwe materialen waarvoor nu nauwelijks plaats is).
In de lagedeurkamer zijn we een stapje verder gegaan met het schoonmaken van het hout van het vakwerk. Het behang en stucwerk was er al grotendeels af en met een roterende staalborstel zijn de laatste restjes er afgehaald. Het hout is hierdoor beter zichtbaar en een groot deel van de splinters wordt er ook meteen afgeborsteld.
Door Erik & Marianne van de Velde, 27 juli 2022 26 juli 2022 – vergeleken met vorige week doet de temperatuur een flinke stap terug, want het wordt 22 tot 28 graden en ook de komende dagen zou het onder de 30 graden blijven.
In de puntkamer kreeg het een na laatste vak van de achtergevel z’n witte afwerklaag. We zien al uit naar de dag van morgen, als we nadat het laatste vak gedaan is, weer een karweitje van de schijnbaar niet korter wordende ‘to do list’ kunnen afstrepen.
Een paar planken die we vorige week tegen het dak van de vide gezet hebben, waren net iets te kort. Om er -indien nodig- een klein stukje aan te kunnen zetten, hebben we er een lat achter gezet, waarop we de ontbrekende eindstukjes op vast te maken.
Oud materiaal wat niet recht of vlak is, hergebruiken we vaak toch en dan krijgt het de term ‘rustiek’ mee. Dit geldt ook voor de oude originele dakplanken die we nu aan het hergebruiken zijn. Die zijn verre van recht en zitten vol beschadigingen.
Een tweetal brede dakplanken had echter afwijkingen van bijna 3 cm. Dat was zelfs voor dit huis is te rustiek en daarom hebben we de planken recht gezaagd. Het voordeel was, dat we ze meteen op de juiste breedte konden zagen, zodat het goed uitkomt bij de sparing van het raam.
Door Erik & Marianne van de Velde, 24 juli 2022
24 juli 2022 – het weer doet weer een stapje naar voren, met temperaturen die kunnen oplopen tot 34 graden. Omdat het morgen ook warm kan worden, hebben we de planten die het het hardst nodig hadden maar wat water gegeven. Tijdens dit watergeven, zagen we 7 vlinders van 3 verschillende soorten op onze vlinderstruik zitten.
De ca. 8 cm grote vlinders op de foto kenden we niet en na wat speurwerk op Internet bleek het een Koninginnenpage te zijn. Zijn (of haar) Latijnse naam is Papilio machaon en de Duitse naam is Schwalbenschwanz.
Qua werk hebben we ons vandaag beperkt tot opruimen; min of meer het gebruikelijk zondagskarweitje.
Door Erik & Marianne van de Velde, 24 juli 2022 23 juli 2022 – met 23 tot 30 graden is het ietsje minder warm. Er is lokaal een regenbui voorspeld, maar over het algemeen lijken dit soort buien niet bij ons te vallen.
Het werk was een voortzetting van hetgeen waarmee we de hele week al bezig zijn. In de puntkamer zijn er vandaag zelfs 2 afgewerkte vakken bijgekomen, waardoor de teller van de resterende vakken nog maar op 2 staat. Deze laatste vakken zijn niet recht en het hout is ook niet recht en vlak, waardoor het zeker in de hoeken een priegelkarweitje is.
Op de vide zijn we begonnen met het isoleren van de stroken tussen de dakbalken. Onderin hebben we het geïsoleerd met restjes houtvezelplaat en steenwol. De dikte is ca. 20 cm, wat meer kou en warmte buitenhoudt dan geen isolatie.
Om te voorkomen dat er vocht in de isolatie en het dak komt, komt er een laag dampremmende folie op de isolatie. Die voorkomt bovendien dat er pluisjes isolatie naar beneden vallen.
Het nadeel is, dat je de folie zou kunnen zien. Dit deel van het dak wordt namelijk afgetimmerd met de oude planken die we bij het afbreken van het dak bewaard hebben. Die planken zijn niet allemaal even recht en vallen niet in elkaar zoals moderner dakbeschot met veer en groef.
We zouden de planken recht kunnen zagen, maar we hebben ervoor gekozen om de planken zo origineel mogelijk te laten, met als gevolg spleten van meer dan 1 cm.
Om te voorkomen dat de glimmende plastic-achtige folie zichtbaar is op de naden tussen de planken, komt er op de naad een strook jute. Of het 100% werkt is afwachten, maar het zal er sowieso beter uitzien.
Bij de onderste planken kun je relatief gemakkelijk bij, want een trap of steiger is niet nodig. Om die reden gaan we onderaan wat bredere planken gebruiken. De onderste plank ging nog wel, maar de 2e plank (bijna 4 meter lang en ca. 28 cm breed) viel tegen; daarvoor waren eigenlijk meer mensen nodig.
Om toch in je eentje de lange planken erop te kunnen zetten, hebben we een in het midden een steun gemaakt. Hierop kun je de plank leggen die vastgezet moet worden. Door er kleine stukjes hout tussen te doen, blijft de plank op z’n plaats liggen bovenop de plank die al vast zit.
Om het te testen hebben we er nog een plank opgezet en dat ging nagenoeg probleemloos. De onderste ca. 60-70 cm is beplankt; nog ruim 5 meter te gaan.
In de lagedeurkamer krijgen we een steeds beter zicht op het vakwerk en de staat waarin het is. Het hout van de binnenwanden ziet er goed uit (zeker als je je realiseert, dat het waarschijnlijk ergens tussen 300 en 400 jaar oud is), maar in een hoek van de buitenmuur zal misschien wel wat hout vervangen moeten worden.
Ook de waarschijnlijk oudste versieringen worden beter zichtbaar en dat zijn o.a. rose-achtig gekleurde vlakken aan de onderkant, die zijn afgezet met donkere randen. Verder is er een lichtblauwe laag, die we ook in andere kamers tegengekomen zijn en de laag met -een minder mooie- sjabloonversiering.
Aan het feit dat er in deze kamer maar 1 laag behang zit, zou je kunnen opmaken dat deze ruimte minder gebruikt werd en niet meedeed aan de “behangmode” van de overige slaapkamers.
Door Erik & Marianne van de Velde, 22 juli 2022 22 juli 2022 – vandaag wordt het iets warmer dan gisteren, met 20 tot 34 graden. Kans op regen is er nauwelijks, dus de planten krijgen het de komende dagen weer zwaar.
In de puntkamer was het ‘business as usual’, met het afwerken van het volgende vak. Het einde komt in zicht en de puntkamer lijkt steeds lichter te worden.
Op de vide dachten we meters te gaan maken met het isoleren met houtvezelplaten, maar dat pakte wat anders uit. Net als in de grootste deel van het pand, heeft er ook in de vide nooit elektriciteit gezeten. Wij willen dat wel hebben en het is handiger om voor het aftimmeren de kabels te trekken. Dat hebben we vandaag dus eerst gedaan aan de kant die nu geïsoleerd wordt. De andere kant en de nok volgen t.z.t..
Gelukkig was er vandaag nog voldoende tijd over om verder te gaan met de houtvezelisolatieplaten. Iets meer dan de onderste helft zit er nu in. We gaan er nu eerst een deel van de steenwol isolatie in doen en er een paar planken opzetten, zodat we zien hoe het er uit komt te zien.
Achter het behang van de lagedeurkamer zit stucwerk, ook op de houten balken. Om ervoor te zorgen dat het stucwerk goed op het hout blijft zitten, is er gebruik gemaakt van gaas en van ijzerdraad, wat met spijkertjes vastzit.
Door Erik & Marianne van de Velde, 22 juli 2022 21 juli 2022 – vannacht is er geen druppel regen gevallen en vandaag zou het ook droog blijven. Met 23 tot 31 graden zakt de temperatuur iets, maar de planten hebben het nog steeds zwaar.
Voor het merendeel was het werk vandaag een voortzetting van gisteren. In de puntkamer is er weer een vak afgewerkt; de laatste vakken aan de rechterkant zijn nu aan de beurt. Als deze vakken gedaan zijn, zijn we er nog niet, want aan de andere kant van de kamer is het vakwerk nog niet af.
Op de vide hebben de laatste rijen tussen de dakbalken een bodem gekregen. Dit vrij tijdrovende karwei zit er op en nu kunnen we verder met het isoleren en aftimmeren van dit deel van het dak. Hiervoor gebruiken we de oude originele planken.
Het dak van de vide heeft overigens nog niet overal een boeiboord, waardoor vogels in en uit kunnen vliegen. We hebben dit nu provisorisch dichtgemaakt met stenen, waardoor de vide vogelvrij is. Het totale pand is nog niet vogelvrij, want er zijn nog (minstens) 2 plaatsen waar vogels, vleermuizen en andere vliegbeesten ongehinderd naar binnen en buiten kunnen.
Door Erik & Marianne van de Velde, 20 juli 2022 20 juli 2022 – de temperatuur doet een stapje terug vandaag, maar het kan toch nog 26 tot 36 graden worden.
Er zijn (onweers)buien voorspeld en een flinke bui zou welkom zijn voor de tuin. De meeste planten hebben last van de droogte en de hoge temperaturen en enkele zijn er al bezweken. De pruimenbomen hebben hun laatste vruchten laten vallen en de hoop is nu gevestigd op een goede bramenoogst. De voortekenen zijn vooralsnog goed.
We gingen verder met het werk waar we gisteren geëindigd waren. In de achtergevel van de puntkamer is er een wit vak bijgekomen en dat betekent dat de linkerkant van de achtergevel klaar is. Nu zijn de resterende vakken van de rechterkant aan de beurt.
Voorzien van een herstelde luchtslang konden we verder op de vide. Onder het onderste raam zijn er nu een paar stroken tussen de balken waar een onderkant (tegen het uitzakken van steenwol) inzit en een houtvezel isolatieplaat (die moet zorgen voor de ventilerende luchtspleet onder de dakplanken).
Op de kamer met de lage deur is het behang aan de kant van de rookruimte eraf. Net als op andere plaatsen in het huis, zitten er onder het behang versieringen die er eeuwen geleden met een slabloonroller opgebracht zijn.
Deze zijn sjabloonversieringen zijn bruin en (voor ons) niet mooi genoeg om het allemaal in het zicht te laten. Misschien laten we ergens een klein stukje zien als herinnering aan een ver verleden.
Van de beloofde regen kwam weinig terecht in het begin van de avond vielen er een paar druppels en hopelijk valt er vannacht nog wat.
|
|
Comments are closed 